کاربرد تنظیم کننده های رشد بر روی گیاهچه های سیب زمینی به منظور شکستن خواب مینی تیوبرهای تولیدی

مینی تیوبرها، غده های کوچک سیب زمینی عاری از بیماری هستند، که در یک محیط کنترل شده و تحت شرایط بهداشتی بالا تولید می گردند. با وجود محاسن زیادی که مینی تیوبرها نسبت به غده های معمولی دارند، اما دارای خواب طولانی تری هستند. برای شکستن خواب غده های معمولی و مینی تیوبرها تاکنون روش های فیزیکی و شیمیایی زیادی پیشنهاد شده است که هر کدام دارای محاسن ومضراتی هستند. ازآن جا که تنظیم کننده های رشد بطور طبیعی در گیاه وجود دارند دارای کارایی و اهمیت بیشتری نسبت به روش های دیگر هستند. تحقیقات نشان داده است که غوطه ور کردن غده های معمولی و مینی تیوبرها در محلول جیبرالیک اسید قبل از کاشت در شکستن خواب آن ها موثر است. ولی استفاده از آن باعث تولید جوانه های طویل و نازک می شود، که مناسب کشت مکانیزه نیستند. تحقیقات اندکی در مورد تاثیر اسپرمین و متیل جازمونات بر شکستن خواب غده ها و مینی تیوبرها انجام گرفته است. در این آزمایش تاثیر پاشیدن غلظت های مختلف جیبرالیک اسید، متیل جازمونات و اسپرمین بر روی گیاه چه های حاصل از کشت بافت دو هفته قبل از برداشت مینی تیوبرها در شکستن خواب آن ها مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل 7×2 انجام شد. فاکتور اول 7 تیمار تنظیم کننده رشد شامل جیبرالیک اسید 50 و100 میلی گرم در لیتر، متیل جازمونات 1/0 و 1 میلی مول در لیتر و اسپرمین 60 و120 میلی گرم در لیتر و آب مقطر به عنوان شاهد بود. فاکتور دوم شامل دو رقم اگریا و آریندا بود. صفات اندازه گیری شده روی مینی تیوبرها شامل تعداد روز تا جوانه زنی، طول و قطر جوانه غالب، وزن تر و خشک جوانه غالب، درصد کاهش وزن جوانه غالب، درصد کاهش وزن مینی تیوبرها، تعداد جوانه های بیدارشده (قبل و بعد ازحذف جوانه غالب) و میزان کربوهیدرات جوانه غالب بود. نتایج نشان داد که تنها پاشیدن جیبرالیک اسید روی بوته ها باعث کوتاه شدن خواب مینی تیوبرها شد، در حالی که تیمار بوته ها با اسپرمین و متیل جازمونات باعث افزایش مدت خواب مینی تیوبرها شدند. پاشیدن 60 میلی گرم در لیتر اسپرمین باعث کاهش طول جوانه غالب نسبت به شاهد شد. هیچ کدام از تیمارها تاثیری روی قطر جوانه غالب نداشتند. بیشترین و کمترین وزن تر جوانه غالب به ترتیب در تیمار متیل جازمونات 1 میلی مول در لیتر و اسپرمین 60 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. کلیه تیمارها وزن خشک جوانه غالب را نسبت به شاهد افزایش دادند. پاشیدن جیبرالیک اسید 100 میلی گرم در لیتر باعث ایجاد بیشترین کاهش وزن در مینی تیوبرها، بیدار نمودن بیشترین تعداد جوانه قبل از حذف جوانه غالب و کم ترین تعداد جوانه بعد از حذف جوانه غالب شد. بیشترین میزان کربوهیدرات جوانه غالب با پاشیدن متیل جازمونات1/0میلی مول در لیتر و جیبرالیک اسید 100 میلی گرم در لیتر روی بوته وکمترین میزان آن در شاهد اندازه گیری شد.